محمد مجاهدی در گفتوگو با مجله خبری کشاورزی، در خصوص حرفه زنبورداری، اظهار کرد: شغل زنبورداری یکی از حرفههای حوزه کشاورزی و دامپروری است و از کلونیهای زنبور عسل در کندوها نگهداری میکند. محصولاتی که از زنبورداری میتوان برداشت کرد شامل عسل، ژل رویال، گرده گل و بره موم است. عسلها با توجه به نحوه تولید و منبع شهد گل، انواع مختلفی دارند و ویژگیها و کیفیت آنها متفاوت است.
وی با اشاره اینکه عسلهای طبیعی کاملاً از شهد گل به دست میآیند و خواص درمانی قابل توجهی دارند، عنوان کرد: نوع دیگری از عسل وجود دارد که به آن عسل تغذیه گفته میشود؛ یعنی زنبور علاوه بر فعالیت بر روی گل، از شکر هم تغذیه کرده است. این نوع عسل نسبت به عسل طبیعی خواص بسیار پایینتری دارد و خواص درمانی هم ندارد.
این زنبوردار با تأکید بر اینکه عسلهای طبیعی باید ساکاروزی کمتر از ۵ درصد داشته باشند، تصریح کرد: هر چه میزان ساکاروز پایینتر باشد، میزان قند ساده کمتر است و حتی افراد دیابتی نیز میتوانند آن را مصرف کنند. ساکاروز یکی از قندهای موجود در عسل است و مقدار آن به نوع گل، منطقه برداشت و روش تولید بستگی دارد. اگر ساکاروز بالاتر از حد طبیعی باشد، نشان میدهد که زنبور از شکر کرده است.
وی با بیان اینکه در عسلهای طبیعی زنبور تنها از شهد گل استفاده کرده است، تأکید کرد: این نوع عسل خواص درمانی بالایی دارد و معمولاً برای درمان عفونتها، مشکلات کلیه، دستگاه تنفسی، معده و سایر بیماریها مورد استفاده قرار میگیرد. اما در مقابل، عسلهای تقلبی در بازار افزایش یافته است و بعضی از آنها با تغییر رنگ یا افزودن مواد دیگر، تشخیص طبیعی بودنشان حتی برای افراد حرفهای هم دشوار است.
مجاهدی ادامه داد: گسترش این محصولات تقلبی در بازار، هزینههای نظارتی را نیز افزایش میدهد و نیازمند تقویت آزمایشگاههای تخصصی و سازوکارهای کنترل کیفیت است. نبود نظارت کافی و هزینه بالای آزمایشها، از عوامل اصلی افزایش عسلهای تقلبی در بازار است. تنها آزمایشهای دقیق نشان میدهد که این عسلها تقلبی است و ساکاروز آنها معمولاً بالای ۵ یا ۶ درصد است.
این تولیدکننده عسل با اشاره به اینکه برای تشخیص عسل تقلبی، بهترین روش استفاده از آزمایشگاه است، بیان کرد: از طریق آزمایش میتوان اصالت عسل را مشخص کرد. اما مشکلی که وجود دارد، هزینه بالای این آزمایشهاست که همه افراد قادر به پرداخت آن نیستند. همچنین، دسترسی به این آزمایشگاهها محدود است و همه افراد شرایط مراجعه به آنها را ندارند. این محدودیتها باعث میشود بسیاری از مردم سراغ آزمایش نروند و همین امر موجب افزایش عسلهای تقلبی در بازار میشود.
مجاهدی با اشاره بر اینکه ورود محصولات غیر استاندارد با قیمتهای پایین، رقابت سالم را در بازار مختل میکند ، تاکید کرد: همچنین زمینه را برای تضعیف تولیدکنندگان واقعی فراهم میسازد. با فراگیر شدن عسلهای فاقد اصالت، مصرفکنندگان در تشخیص کیفیت دچار سردرگمی میشوند و این مسئله به مرور زمان اعتماد عمومی به کل صنعت زنبورداری را کاهش میدهد.کاهش اعتماد، نهتنها فروش محصولات طبیعی را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه مانع شکلگیری بازار شفاف و مبتنی بر استانداردهای معتبر میشود.
وی ادامه داد: با توجه به وضعیت معیشتی مردم و مشکلات اقتصادی که در جامعه وجود دارد، خصوصاً برای قشر عام و همچنین پایین بودن قیمت عسلهای تقلبی بسیاری از افراد ترجیح میدهند عسل را با قیمت پایینتر تهیه کنند، این شرایط باعث میشود فروش عسلهای طبیعی با مشکل مواجه شود و کار زنبورداران دشوار شود.
مجاهدی با اشاره به اینکه بسیاری از مردم در تشخیص عسل طبیعی و تقلبی، شکرک زدن آن را به اشتباه ملاک قرار میدهند، افزود: صرف شکرک زدن یک عسل نمیتواند ملاک خوبی برای تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی شود. عسل طبیعی نیز میتواند شکرک بزند و این ویژگی مختص عسل تقلبی نیست. با این حال، تفاوتهایی در نحوه شکرک زدن وجود دارد. عسل طبیعی معمولاً از پایین شروع به کریستالیزه شدن میکند و آرام آرام سطح آن را میپوشاند، در حالی که عسل تقلبی غالباً از بالا و روی سطح شروع به شکرک زدن میکند.
خواص درمانی عسل طبیعی؛ چرا زنبورداری خراسان ارزشمند است؟
وی با اشاره به اینکه عسلهایی که در خراسان رضوی برداشت میشوند معمولاً از مناطق کوهستانی هستند، بیان کرد: این مناطق دارای تنوع بالای گیاهی و انواع گلهای مختلفاند که به عسلهای طبیعی با خواص متنوع منجر میشوند. زنبورها در این مناطق از شهد گلهای وحشی و متنوع تغذیه میکنند و این تنوع گیاهی کیفیت و ویژگیهای درمانی عسل را بالا میبرد.
این پرورشدهنده زنبور عسل ادامه داد: از طرف دیگر، عسلهایی که از زمینهای کشاورزی برداشت میشوند نیز وجود دارند. این نوع عسلها معمولاً شامل ترنجبین، گل زعفران و سایر محصولات گلدهی مزارع هستند. این عسلها به دلیل شرایط کشاورزی و نوع گیاهان، خصوصیات مخصوص به خود را دارند و میتوانند گزینههای متفاوتی برای مصرفکننده باشند.
وی افزود: عسلهای برداشت شده در خراسان به طور معمول شامل آویشن، گشنیز و چهل گیاه هستند. این عسلها که به نام عسل چندگیاه هم شناخته میشوند، از ترکیب شهد گلهای متنوع به دست میآیند و خواص درمانی و طعم منحصر به فردی دارند. مصرف این عسلها در تغذیه روزانه و حتی درمانهای سنتی بسیار رایج است.
زنبورداری، حرفهای که دانش، تجربه و عشق به طبیعت را میطلبد
مجاهدی با تأکید بر اینکه دانش و اطلاعات کافی در مورد زنبور و شرایط محیطی آن، شرط مؤفقیت حرفه زنبورداری است، خاطرنشان کرد: این حرفه نیازمند حضور مداوم و مراقبت دقیق از کلونیهای زنبور است. زنبوردار باید با ویژگیهای زندگی زنبورها و نیازهای محیطیشان آشنا باشد تا بتواند محصول با کیفیتی تولید کند.
وی افزود: مراقبتها مخصوصاً در فصلهای بهار و تابستان اهمیت بیشتری دارند. در این فصول، کلونی زنبورها افزایش جمعیت دارد و ملکه به طور مداوم تخمریزی میکند. این افزایش جمعیت باعث میشود که کندو نیاز به مدیریت دقیقتر داشته باشد تا زنبورها فضای کافی برای رشد و فعالیت داشته باشند. زنبوردار باید بر اساس تعداد ملکه و نژاد آن، فضای کندو را تنظیم کند تا جمعیت کلونی به راحتی جای بگیرد و سلامت زنبورها حفظ شود.
مجاهدی با اشاره به اینکه معمولاً در فصلهای تابستان، بهار و پاییز عسل را برداشت میکنیم، تصریح کرد: تمرکز اصلی روی بهار و پاییز است. زنبورها برای زمستان عسل و به ویژه گرده گل جمعآوری میکنند که به آن نان گل میگویند و برای تغذیه خود در فصل زمستان از آن استفاده میکنند. جمعیت زنبورها در فصل تابستان و بهار افزایش مییابد و کندوها ممکن است تا سه یا چهار طبقه برسند. اما در فصل زمستان، جمعیت کاهش مییابد و کندو به حالت تکطبقه درمیآید.
این پرورشدهنده زنبور عسل با تأکید بر اینکه مدیریت صحیح شامل تامین غذای زمستانی، تنظیم جمعیت و طبقات کندو و توجه به ویژگیهای رفتاری زنبورهاست، بیان کرد: رعایت این نکات باعث میشود که کلونیها سالم بمانند و تولید عسل و دیگر محصولات زنبورداری به حداکثر برسد و در عین حال سلامت و پایداری کندو تضمین شود.
انتهای پیام