چگونه مغز ما را ترغیب میکند تا کمبود خواب را جبران کنیم؟
اتصال تصاویر / تصاویر گتی
پژوهشگران نورونهایی را در مغز موشها یافتهاند که به آنها کمک میکند بدهی خواب را دنبال کرده و جبران کنند. اگر مسیر مشابهی در انسانها نیز وجود داشته باشد، میتوان از آن در درمان اختلالات خواب و بیماریهای مرتبط با آن مانند آلزایمر بهره برد.
همه ما با مفهوم بدهی خواب، اختلاف میان میزان خواب مورد نیاز و مقدار واقعی خواب آشنا هستیم، اما تا کنون مکانیسم مغز برای دنبال کردن این کمبود و وادار کردن ما به جبران آن ناشناخته بود.
مارک وو از دانشگاه جان هاپکینز در مریلند و تیم تحقیقاتیاش امواج مغزی موشها را پس از تزریق ردیابی به ۱۱ منطقه مغزی مرتبط با ایجاد خواب مطالعه کردند. این ردیاب حرکت سیگنالها میان نورونهایی که دریافت و ارسال میکنند را نشان داده و ۲۲ منطقه عصبی دارای ارتباط با حداقل چهار ناحیه خوابآور را مشخص کرد.
قبلاً دانشمندان بر روی زیرمجموعه کوچکتری از این ۱۱ منطقه متمرکز شده بودند. با بهرهگیری از روش شیمیژنتیک، آنها داروهایی خاص برای فعال کردن نواحی مغزی مشخص به موشها دادند. موشها را به ۱۱ گروه ۳ تا ۴ حیوان تقسیم کردند و در هر گروه یکی از مناطق را تحریک نمودند.
به نظر میرسد ناحیهای به نام هسته پونیونتال تالاموس نقش مهمی دارد. تحریک نورونهای این بخش باعث افزایش چشمگیر خواب غیر REM در موشها میشود — بیش از دو برابر موشهای عادی. با این حال، بعد از تحریک، چند ساعت طول میکشد تا حیوانات وارد حالت استراحت شوند.
وو میگوید: «مانند لحظاتی که قبل از خواب مسواک میزنید، صورتتان را میشویید یا بالشتان را مرتب میکنید، موشها هم ابتدا خود را تمیز میکنند، سبیلهایشان را نوازش میکنند و سپس وارد خواب میشوند.» این نشان میدهد نورونهای این منطقه سوئیچ خواب نیستند، بلکه بیشتر مسئول احساس خوابآلودگی هستند.
نتایج آزمایش دیگری نیز تایید کرد که غیر فعال کردن نورونهای هسته تالامیک در موشهای محروم از خواب باعث میشود آنها خوابآلودگی کمتری نشان دهند؛ آنها فعالتر بوده و زمان کمتری را صرف لانهسازی نسبت به گروه شاهد میکنند. همچنین به طور متوسط حدود ۱۰٪ خواب کمتری دارند.
شواهد نشان میدهد این نورونها در طول محرومیت از خواب فعال میشوند و پس از خواب، خاموش میگردند.
به طور کلی یافتهها حاکی از آن است که این منطقه مغز باعث احساس خوابآلودگی شده و پس از کمبود خواب، خواب جبرانی را تحریک میکند. توسعه درمانهایی که این نورونها را هدف قرار میدهند، ممکن است منجر به نوآوریهایی در درمان هیپرسومنیا — اختلال خواب با خوابآلودگی بیش از حد حتی پس از استراحت — و همچنین بیماریهای مرتبط با کاهش خواب مانند آلزایمر شود.
با این وجود، هنوز مشخص نیست که آیا همین مدار مغزی در انسان وجود دارد یا خیر، همانطور که ویلیام باغ از دانشگاه استنفورد نیز اشاره میکند. همچنین تاثیر این ناحیه در محرومیت طولانیمدت خواب هنوز نامشخص است. وی بیان داشت: «تمرکز این تحقیقات بیشتر بر اثرات کوتاهمدت محرومیت خواب بوده و ممکن است با تجربهی انسانها در قرارگیری مکرر در کمخوابی بلندمدت تفاوت داشته باشد.»
موضوعات:
منبع: https://www.newscientist.com/article/2484893-your-brain-tracks-your-sleep-debt-and-now-we-may-know-how/?utm_campaign=RSS%7CNSNS&utm_source=NSNS&utm_medium=RSS&utm_content=home