معماری مسجد اسلامی معماری مسجد سنتی آرچی لرن

تزیینات گچبری در معماری مسجد جامع عتیق در شیراز ، مسجد جامع نائین ، مقبره دوازده امام در یزد ، خانه سبزپوشان در نیشاپور به قرن سوم و چهارم هجری برمی مهندسی معماری چیست گردد. گچبری مسجد جامع اصفهان را می توان به عنوان یکی از نمونه های شاهکار گچبری مسجدی نام برد. معماران و هنرمندان همواره در مسجد سازی ایرانی، به گونه ای عمل کردند که گاه حتی از نصب نام و نشان خود نیز غافل شده اند بر این اساس زیبا ترین و جاودانه ترین شاهکارهای هنری خود را در مساجد، زیارتگاه ها و اماکن مقدس به نمایش گذاشته اند. معماری مسجد ایرانی بازتاب تاریخ ایران و اسلام است منظره و تصاویر ترکیبی عالی از رنگ ها، طرح های هندسی و تقارن هایی است که چشم بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند تقریبا در ساختارفیزیکی همه مساجد برخی ویژگی های مشترک وجود دارد و در بیشتر موارد، رنگ آبی قلب و زبان معماری مسجد است. معماران با توجه به موقعیت اقلیمی سرزمین ایران، کاروانسراهایی با ویژگیهای گوناگون احداث کرده اند.

• باستان شناسان استحکاماتی را در این مکان یافته اند که پیشینه آن به دوران روم و پیش از آن برمیگردد .
• و فرهنگ اسلامی نشات گرفته از ترکیب سنت های عربی با فرهنگ ایرانی و بیزانسی است.
• یکی از شگردهای طراحی معماری مسجد استفاده از تناسبات قوی هندسی در پیکره و طرح آنهاست به طوری که پلان مسجد در ارتباط با نمای مسجد طراحی شده اند ؛ به ویژه از نظر تناسب این ارتباط تنگاتنگ است و اغلب از تناسبات طلایی استفاده شده است در ضمن اجرا معماری نیز به همین ترتیب هستند.
• با دقت در این نمادها و پیامهای آنان متوجه خواهیم شدکه این پیامها همگی جاودانی و عرفانی هستند .

کاخهای چهل ستون, هشت بهشت و عالی قاپوی اصفهان, صفی آباد بهشهر, فین کاشان و فرخ آباد ساری از مهمترین نمونه های شیوه معماری عهد صفویان هستند. از صدر اسلام کاخ یا بنای با شکوهی که در مقیاس برتر ساخته شده باشد, به جای نمانده است. شیوه معماری کاخ العمره و کاخ المشتی ـ که در زمان امویان احداث گردید و بقایای آن هنوز پابرجاست ـ از شیوه هنری عهد ساسانی اقتباس شده است. مدرسه شیروان آبشرون بر خلاف سبک نخجوان سنگ به جای آجر در ساخت و ساز استفاده می شود.

فناوری های جدید و معماری اسلامی[ویرایش]

کف حمام ها از سنگ مرمر و دیگر سنگ ها پوشیده شده بود، ازاره حمام با سنگ و کاشی تزیین می شد. از جمله تزیینات داخلی حمام ها آهکبری به صورت ساده و رنگی بوده است (مانند حمام گنجعلیخان کرمان، کردشت میانه و خسرو آقا اصفهان). در دو گروه فوق از بناهای دوره اسلامی، مکانی برای عبادت, تجارت و سکونت وجود داشته است.

مسجد جامع اصفهان

قدیمی ترین نمونه به جای مانده، منبع ذخیره آب معبد چغازنبیل در خوزستان از دوره هخامنشی است. در گذشته بناهایی منفرد با نوعی معماری برتر از دیگر بناها احداث می گردید که کاربردهای متعددی داشت؛ مثلاً، ممکن بود زمانی به عنوان معبد و نیایشگاه و گاه به جای قلعه دفاعی و سرانجام برای سکونت حکمرانان استفاده شود (چغازنبیل). به تدریج ماهیت این بناها تغییر یافت و کاخ ها یا قصرها در ایران مقر حکومت سلسله های مختلف شد؛ برای مثال در زمان هخامنشی تخت جمشید، در زمان اشکانی کاخ آشور، در زمان ساسانی تیسفون و کسری و سروستان را می توان نام برد. در دوره اسلامی این گونه بناها به تدریج برای سکونت و امور حکومتی استفاده گردید. وی در خدمت سلاطین بزرگی مانند سلطان سلیمان ، سلیم دوم و مراد سوم بوده است. معمار سینان مسئولیت ساخت بیش از 300 سازه مانند مدارس را بر عهده داشت.

با وجود تفاوت میان معماری و هنر معماری، معماری اسلامی دارای شاخصه های متفاوتی می شود که آن را از سبک و سیاقهای دیگر بناها جدا می سازد. این مؤلفه ها شامل هندسه علمی و هنرهای ابداعی بر گرفته از اندیشه های معنوی شخص می شود. ابداعی که معمار از آن بهره مند می شد، شیوه ای است که در هنر معماری پیش از این سابقه نداشته است و این به علت ویژگیهای دینی در اندیشه زیبایی شناسی اسلام است که در هنر معماری اسلامی متجلی شده است. در اوایل قرن ۱۲ام مسجد در اطراف یک حیاط مستطیل با سبک معماری اسلامی شکل بازسازی شد که از هر طرف به وسیله ایوان ها به هم متصل می شدند.