به گزارش آی آر آر اس اس، سیارک «آپوفیس»(Apophis) که پیشتر تهدیدی جدی برای زمین محسوب میشد، اکنون به عنوان فرصتی نادر برای اکتشاف مورد توجه قرار گرفته است؛ البته به شرط اینکه آژانسهای فضایی بتوانند در زمان مناسب اقدام کنند.
براساس گزارش اسپیس، آپوفیس که عرضی برابر با ۳۴۰ متر داشته و با شماره ۹۹۹۴۲ نیز شناخته میشود، قرار است در ۱۳ آوریل ۲۰۲۹ از نزدیکی زمین عبور کند؛ پروازی بسیار نزدیک اما ایمن. آژانس فضایی اروپا در حال آمادهسازی «ماموریت رامسس» (Ramses) یا «ماموریت سریع آپوفیس برای ایمنی فضا» است تا در سال ۲۰۲۸ پرتاب شود و در طول نزدیک شدن آپوفیس به زمین، آن را همراهی کند.
ماموریت رامسس قصد دارد تحلیلهایی پیش و پس از عبور این سیارک انجام دهد و ویژگیهای سطح، ترکیبات و مدار آن را مورد بررسی قرار دهد. انتظار میرود تعامل گرانشی آپوفیس با زمین باعث ایجاد نیروهای جزر و مدی شده و ساختار سطحی و داخلی آن را دچار تغییر کند. فهم تأثیرات این تعامل، اطلاعات ارزشمندی برای برنامههای بینالمللی دفاع سیارهای فراهم خواهد کرد.
علاوه بر این، آژانس فضایی اروپا تصمیم گرفته یک ماهواره مکعبی دیگر به این ماموریت بیفزاید تا امکان فرود روی آپوفیس را نیز مورد آزمایش قرار دهد. برای این هدف، شرکت اسپانیایی «Emxys» به عنوان مسئول توسعه این پروژه انتخاب شده است.
«پائولو مارتینو» (Paolo Martino)، مدیر پروژه رامسس، در بیانیهای از آژانس فضایی اروپا اعلام کرد: فرود روی یک سیارک کار بسیار دشواری است. شکل نامنظم و ویژگیهای سطحی آن شناسایی محل فرود پایدار را پیچیده میکند؛ همچنین جاذبه بسیار پایین باعث میشود که فضاپیما به آسانی ناپایدار شود و کنترل روی سطح چالشبرانگیز باشد.
فضاپیمای اصلی رامسس، نسخهای اصلاح شده از کاوشگر «هرا» (Hera) آژانس فضایی اروپا خواهد بود که در مسیر خود به سوی سیستم دوتایی سیارکی «دیدیموس» (Didymos) قرار دارد تا تأثیرات برخورد ماموریت ناسا «دارت» (DART) در سال ۲۰۲۲ را ارزیابی کند.
اگرچه این ماموریت با شتاب زیادی پیش میرود، وضعیت رامسس هنوز قطعی نیست زیرا نیازمند تعهد رسمی حمایت مالی کشورهای عضو آژانس فضایی اروپا در جلسه شورای وزیران در نوامبر همین سال است.
از سوی دیگر، ناسا نیز در حال برنامهریزی برای راهاندازی ماموریتی اختصاصی برای ردیابی و مطالعه آپوفیس است. در کارگاهی با عنوان «Apophis T-4 Years» که در آوریل در توکیو برگزار شد، دانشمندان پیشنهاد دادند که فضاپیمای به حال خود رها شده «ژانوس» (Janus) مجدداً برای بررسی آپوفیس پیش از نزدیک شدن آن به زمین به کار گرفته شود.
با این حال، گزارشها حاکی است که ناسا در حال حاضر بودجه کافی برای این ماموریت را ندارد. در گزارشی که در ۱۹ مه منتشر شد، «نیکی فاکس» (Nicky Fox)، مدیر علوم ناسا، اعلام کرد که این آژانس در حال بررسی گزینههای استفاده از فضاپیمای ژانوس برای مأموریت آپوفیس است، ولی این امر به بودجه تأمین شده در سال ۲۰۲۶ و سالهای بعد وابسته است و در حال حاضر شرایط مالی آماده نیست. درخواست بودجه سال ۲۰۲۶ دولت ترامپ که اوایل همین ماه اعلام شده، کاهش قابل توجهی در بودجه ناسا بهویژه در حوزه علوم پیشنهاد میکند.
با این حال، ناسا حداقل یک فضاپیما برای بازدید از آپوفیس در اختیار خواهد داشت. فضاپیمای «اسیریس رکس» (OSIRIS-REx) که نمونههایی از سیارک «بنو» (Bennu) را جمعآوری و به زمین بازگردانده است، به نام «اسیریس-اپکس» (OSIRIS-APEX) در ماموریتی بلندمدت حدود یک ماه پس از عبور آپوفیس از کنار زمین به آن خواهد رسید.
به دلیل تأخیر در پرتاب یک مأموریت ژاپنی، انتظار میرود فضاپیمای «دستینی +» (+DESTINY) در سال جاری برای مطالعه سیارک «۳۲۰۰ فایتون» (3200 Phaethon) که منشأ بارش شهابی جوزایی است، پرتاب شود. با این حال، مشکلات توسعه موشک «اپسیلون اس» (Epsilon S) ژاپن باعث شده پرتاب به سال ۲۰۲۸ موکول شود، ولی این تأخیر فرصتی فراهم کرده تا این فضاپیما از کنار آپوفیس نیز عبور کند.
دانشمندان خواهان تحقیقات کامل درباره آپوفیس فراتر از تنها یک پرواز نزدیک هستند. در بیانیه خلاصه کارگاه «Apophis T-4» آمده است: همه جهان نظارهگر واکنش جمعی ما به این فرصت برای کسب دانش و دفاع سیارهای هستند که با عبور ایمن ولی بسیار نزدیک آپوفیس از کنار زمین در آوریل ۲۰۲۹ نمایان خواهد شد.
در این بیانیه، حمایت از اسیریس-اپکس، دستینی + و رامسس به عنوان اولویتهای اصلی مطالعه آپوفیس مورد تأکید قرار گرفته و تأمین کامل بودجه و حمایت لازم از این ماموریتها برای دستیابی به اهداف علمی آنها ضروری اعلام شده است.
این اطلاعیه همچنین خاطرنشان میکند: همکاریها و هماهنگیهای بینالمللی برای کسب دانش در مورد آپوفیس ۲۰۲۹ الزامی است و زمان، نقش مهمی در پیشرفت و تأمین مالی این مأموریتها ایفا میکند.
irrss.ir