فهرستی از ایران که جهانی شد

به گزارش آی آر آر اس اس، اجلاس یونسکو برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس، که از ۸ تا ۱۳ دسامبر (۱۷ تا ۲۲ آذرماه) در دهلی‌نو (هند) تشکیل جلسه داده بود، ۶۷ عنصر را برای ثبت در فهرست‌های میراث فرهنگی ناملموس بررسی کرد؛ پرونده‌هایی که به ابتکار ۷۷ کشور پیشنهاد شده بودند.

میراث ناملموس، هرچند شکننده اما همچنان یکی از ستون‌های تنوع فرهنگی در جهانی است که گاه پراکنده و دچار شکاف به نظر می‌رسد. این میراث که زنده، خلاق و حامل آن جوامع انسانی هستند، ما را به آنچه پیونددهنده‌ ماست یادآوری می‌کند.

در بیستمین دوره اجلاس بین دولتی یونسکو ۲۴ کشور عضو کمیته، ۶۷ میراث زنده را بررسی کردند و در نهایت ۱۱ مورد در «فهرست میراث فرهنگی ناملموس نیازمند پاسداری فوری» ثبت شدند، ۵۳ پرونده در «فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشریت» به ثبت رسیدند و یک پرونده برای ثبت بهترین شیوه‌های پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس انتخاب شد.

علاوه‌بر این، در پی تأثیر مثبت تدابیر حفاظتی اجراشده از زمان ثبت اولیه، دو عنصر نیز از «فهرست نیازمند پاسداری فوری» به «فهرست معرف میراث فرهنگی ناملموس بشریت» منتقل شدند.

با ثبت‌های امسال، شمار عناصر میراث ناملموس در فهرست‌ جهانی یونسکو به ۸۴۹ مورد در ۱۵۷ کشور رسید.

ایران نیز که امسال تنها یک پرونده با عنوان «آینه‌کاری؛ هنر کار با آینه در معماری ایرانی» برای ثبت جهانی ارائه داده بود با ثبت این میراث جهانی، شمار میراث ناملموس جهانی خود را به عدد ۲۷ رساند. در زیر فهرست میراث ناملموس ثبت شده در یونسکو از سوی ایران آمده است:

۲۰۲۵

آینه‌کاری؛ هنر کار با آینه در معماری ایرانی

۲۰۲۴

نوروز (به صورت مشترک با افغانستان، آذربایجان، هند، عراق، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان و مغولستان)

هنر ساخت و نواختن رُباب (به صورت مشترک با افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان)

جشن مهرگان (به صورت مشترک با تاجیکستان)

۲۰۲۳

جشن سده (به صورت مشترک با تاجیکستان)

هنر تذهیب (به صورت مشترک با آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه، ازبکستان)

افطار و سنت‌های اجتماعی، فرهنگی مرتبط با آن (به صورت مشترک با آذربایجان، ترکیه، ازبکستان)

۲۰۲۲

ساخت و نواختن عود (به صورت مشترک با سوریه)

هنر سوزن‌دوزی ترکمنی (به صورت مشترک با ترکمنستان)

یلدا/ چله (به صورت مشتنرک با افغانستان)

نوغانداری و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی (به صورت مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمستان، ازبکستان)

۲۰۲۱

برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران

۲۰۲۰

آئین زیارت کلیسای تادئوس مقدس (به صورت مشترک با ارمنستان)

هنر مینیاتور (نگارگری) (به صورت مشترک با آذربایجان، ترکیه و ازبکستان)

۲۰۱۹

مهارت‌های سنتی ساخت و نواختن دوتار

۲۰۱۷

چوگان؛ بازی سوارکاری همراه با موسیقی و روایتگری

هنر ساخت و نواختن کمانچه (به صورت مشترک با آذربایجان)

۲۰۱۶

فرهنگ پخت و تقسیم نان‌های تخت: لواش، کاتیرما، ژوپکا، یوفکا (به صورت مشترک با آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه)

۲۰۱۲

آیین قالیشویان مشهد اردهال در کاشان

۲۰۱۱

مهارت‌های سنتی ساخت و دریانوردی لنج‌های ایرانی در خلیج فارس

نقالی؛ روایتگری نمایشی ایرانی

۲۰۱۰

تعزیه؛ هنر نمایشی آیینی

آیین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای

موسیقی بخشی‌های خراسان

مهارت‌های سنتی قالی‌بافی در فارس

مهارت‌های سنتی قالی‌بافی در کاشان

۲۰۰۹

ردیف‌های موسیقی ایرانی

irrss.ir