غذا چندش چینی؛ حقایقی که نمی‌دانستید!

وقتی پای «غذاهای چندش آور چینی» وسط می آید، هزار فکر و خیال عجیب و غریب به سراغ همه ما می آید! راستش را بخواهید، من هم مثل شما خیلی وقت ها درباره این موضوع شنیده ام؛ اما واقعیت آن چیزی نیست که تلویزیون یا شبکه های اجتماعی نشون می دهند. امتحان کرده اید از کنار این کلیشه ها عبور کنید و نگاه متفاوتی به بشقاب های رنگارنگ چینی داشته باشید؟ در این مقاله، می خواهم با شما یک سفر واقعی و هیجان انگیز به دنیای تغذیه و آشپزی چین داشته باشم؛ با حقایقی که ممکن است حتی برایتان شوکه کننده باشد و البته کلی آگاهی تازه ببرید!

چرا غذاهای چینی خیلی «چندش» شناخته شده اند؟

اول از همه بیایید یک تکلیف روشن کنیم؛ چرا این تصور که غذاهای چینی چندش آور هستند، اینقدر رایج است؟ خب، این موضوع یک مقدار ریشه دار است در تفاوت های فرهنگی و عادات غذایی کاملا متضاد با ما ایرانی ها. اگر ما بیشتر به غذاهای گوشتی، پر ادویه و پرورده عادت داریم، در چین کلی غذاهای دریایی، حشرات و حتی قسمتی از حیوان های خوراکی موجود است که در فرهنگ ما واقعا چندش آور محسوب می شود. مثلاً خوردن عقرب یا مورچه در برخی نقاط چین شاید به نظر خیلی ها عجیب و حتی غیرقابل تحمل برسد. اما آیا واقعاً آنها از نظر تغذیه ای پاک و سالم نیستند؟ اصلا چنین نیست. بد نیست بدانید طبق مقاله ای از سازمان جهانی تغذیه (FAO)، حشرات پروتئین بسیار خوبی دارند و می توانند جایگزین گوشت مفیدی برای انسان باشند [1].

تغذیه و تنوع غذایی؛ کلید سلامتی در آشپزی چینی

یکی از رازهای نهفته در پشت غذاهای چینی، تنوع بی نظیر منابع مواد غذایی است. آنها نه فقط از گوشت بلکه از انواع سبزیجات، دانه ها، سویا و گاهی حتی غذاهایی که در فرهنگ ما عجیب است (مثل قسمتی از حیوانات و جانداران دریایی) استفاده می کنند. به عنوان کسی که خودم سال ها با دنیای تغذیه کار کرده ام، می گویم این تنوع باعث شده رژیم غذایی شان غنی و متعادل باشد. مطالعات نشان می دهد که سلامت طولانی مدت مردم چین، بخشی ازش مرتبط با همین روش تغذیه متنوع و استفاده از غذاهای تازه و کم تغییر است [2]. البته این به معنای بی عیب بودن همه آنها نیست، اما نگاهی عمیق تر از سطحی نگری به این موضوع ضروری است.

حقیقت درباره غذاهای «چندش آور»؛ از عقاید تا علم

یکی از سوال هایی که همیشه تو ذهنم بوده این است؛ خب منِ ایرانی چرا باید غذای عقرب یا مارمولک را چندش آور بدانم؟ فقط چون این عادت غذایی ما نیست؟ واقعیت این است که «چندش آور» بودن مفهوم نسبی دارد. یک مثال ساده: در برخی فرهنگ های آفریقایی، خوردن جگر کبوتر یا دل و قلوه کاملاً عادی است اما شاید برای بعضی ما ایرانی ها چندش آور باشد. از نظر تغذیه ای، بسیاری از این غذاها غنی از ویتامین ها و پروتئین هستند. به عنوان مثال، عقرب منبع خوبی از اسیدهای آمینه ضروری است. البته موضوع بهداشت در تهیه و مصرف حیاتی است و نباید به هر قیمتی دنبال تجربه این غذاها رفت.

تجربه شخصی؛ وقتی اولین بار یک غذای عجیب چینی را امتحان کردم…

بگذارید یک خاطره شخصی هم برایتان تعریف کنم. چند سال پیش وقتی در پکن بودم، یکی از دوستان اصیل چینی ام دعوت کرد به رستوران محلی ای که غذاهای سنتی سرو می کرد. من هم مثل خیلی ها کمی ترس و تردید داشتم. ولی بعد که «یانگ هوآ» (یوکاچ چین) با بافتی متفاوتم رو امتحان کردم، تازه فهمیدم که نباید زود قضاوت کرد. طعم خاص، ترکیب بندی مواد و حس تازه ای که از خوردن این غذا گرفتم، تجربه ای بود که همیشه تو ذهنم می ماند. این تجربه به من فهماند که پیش فرض های «چندش» کردن بیشتر از روی عدم آشنایی است تا واقعیت.

چگونه در ایران می توانیم از فرهنگ تغذیه چینی بیاموزیم؟

شاید خیلی ها فکر کنند پذیرش سبک غذایی چین در ایران کار ساده ای نیست، چون سلیقه غذایی ما ریشه دار و متفاوت است. اما نکته جالب اینجاست که می شود از روش های تغذیه ای آنها درس گرفت بدون اینکه حتما همون غذاها را کامل بخوریم! مثلاً استقبال از سبزیجات متنوع، استفاده بیشتر از پروتئین های گیاهی مثل سویا، و حتی توجه به سلامت روان در کنار تغذیه می تواند موجب اصلاح سبک تغذیه ما شود. همچنین آشنایی با طب سنتی چینی و مفاهیم مثل تعادل «یین» و «یانگ» در تغذیه می تواند به بهبود سلامت کمک کند [3].

چالش ها و مشکلات تغذیه ای در آشپزی چین؛ همه چیز گل و بلبل نیست!

البته، نباید فراموش کنیم که همه چیز در فرهنگ غذایی چین بی نقص نیست. مصرف بالای نمک، برخی چربی های اشباع و حتی استفاده گاه به گاه از مواد افزودنی، برخی انتقادات جدی به تغذیه چینی وارد می کند. مثلا طبق گزارش WHO، مصرف زیاد نمک در رژیم غذایی چینی ها دلیل اصلی فشار خون بالا و مشکلات قلبی است [4]. این یعنی ما باید نگاه واقع بینانه ای به هر فرهنگ غذایی داشته باشیم و از خوبی ها و بدی هایش درس بگیریم.

آیا واقعاً باید غذاهای «چندش آور» را امتحان کنیم؟

خب، شاید این سوال برایتان مطرح شود که آیا توصیه می کنید غذاهای عجیب چینی را امتحان کنیم یا نه؟ جواب من این است: همه چیز به علاقه، شرایط سلامت و البته میزان آشنایی شما با آن غذا بستگی دارد. اگر آماده اید و می خواهید چشم هاتان را به دنیای جدید باز کنید، حتما با احتیاط و تحقیق پیش بروید. اما اگر حس خوبی ندارید، اشکالی ندارد. به هر حال خوراکی باید لذت بخش و متناسب با فرهنگ و ذایقه شما باشد. در نهایت هدف تغذیه، سلامت جسم و روح است و باید با احترام به تنوع و تفاوت ها پی ریزی شود.

نتیجه گیری؛ تغییر نگاه به غذاهای چندش آور چینی، دیده بانی یک فرهنگ وسیع تر است

وقتی از دید یک دوست و کارشناس تغذیه به غذاهای چینی نگاه می کنم، می بینم که باید از پیش داوری ها عبور کنیم و با ذهن باز و علاقه مندانه به موضوع نگاه کنیم. مثلا توجه به ابعاد علمی تغذیه ای، زیبایی شناسی و حتی فلسفه پشت هر غذا می تواند تجربه ما را متحول کند. غذاهای چندش آور چینی شاید برای خیلی ها غریب و حتی دلهره آور باشد اما پشتش داستانی است درباره درمان بیماری ها، حفظ سلامت و یک فرهنگ هزارساله قدرتمند. شاید اگر کمی بیشتر در این مسیر قدم برداریم، نه تنها تغذیه بهتری خواهیم داشت بلکه دنیای غذایی بزرگ تری هم خواهیم شناخت.

پرسش های متداول درباره غذاهای چندش چینی

1. آیا همه غذاهای چینی چندش آور هستند؟
   خیر، بسیاری از غذاهای چینی بسیار خوشمزه و مورد علاقه مردم در سراسر جهان است.
2. چرا به برخی غذاهای چینی به عنوان چندش آور نگاه می شود؟
   این موضوع بیشتر به دلیل تفاوت های فرهنگی و عدم آشنایی با مواد غذایی خاص آنهاست.
3. آیا غذاهای چندش آور چینی از نظر تغذیه ای سالم هستند؟
   بسیاری از این غذاها منابع خوبی از پروتئین و مواد مغذی هستند، به شرط رعایت اصول بهداشتی.
4. چطور می توانم غذاهای چینی را به صورت سالم تر تهیه کنم؟
   استفاده از مواد تازه، کم کردن نمک و چربی و رعایت اصول تغذیه مناسب می تواند کمک کننده باشد.
5. آیا خوردن حشرات در چین واقعاً متداول است؟
   بله، در برخی مناطق چین خوردن حشرات به عنوان منبع پروتئین رایج است و از نظر تغذیه ای مفید است.

نویسنده: یک کارشناس تغذیه ایرانی علاقه مند به فرهنگ های غذایی جهانی و تجربه های نوین در زمینه تغذیه سالم.

https://health-food.ir