شرح وظایف تاسیسات کارخانه؛ وظایف کلیدی و مهم

p>وقتی برای اولین بار پای ساختمان یک کارخانه بزرگ می افتم، چیزی که بیش از هر چیز دیگر نظرم را جلب می کرد تاسیسات آن بود. شاید بگویید تاسیسات؟ خب، بله! همان شبکه بی نظیر لوله ها، کابل ها، سیستم های گرمایشی و سرمایشی، تهویه و برق که به نوعی شاهرگ های حیاتی کارخانه اند. باور کنید، اگر این مجموعه به درستی مدیریت نشود، نه فقط سرعت تولید پایین می آید، بلکه کل روند کار دستگاه ها و ماشین آلات می تواند فلج شود. پس، بیایید باهم بگردیم و ببینیم دقیقاً وظایف تاسیسات کارخانه چه چیزهایی است؛ چون این موضوع نه فقط برای متخصصان، بلکه برای هر کسی که می خواهد خدمات تاسیسات دریافت کند، حیاتی است.

چرا تاسیسات کارخانه باید جدی گرفته شود؟

شاید پیش خودتان بپرسید، چرا تاسیسات کارخانه اینقدر بدیهی به نظر می آید و کمتر کسی به وظایفش فکر می کند؟ حقیقت این است که بیش از 70 درصد اختلالات و توقف های کارخانه ها به دلیل نقص در بخش تاسیسات آنها اتفاق می افتد. بر اساس تحقیقاتی که مرکز پژوهش های صنعتی ایران انجام داده، نگهداری و نصب نادرست تاسیسات باعث کاهش عمر مفید تجهیزات و افزایش هزینه های تعمیرات شده است (منبع: پژوهش های صنعتی ایران، 1399). این یعنی هیچ کارخانه ای نمی تواند به درستی فعالیت کند اگر سیستم تاسیساتی آن درست عمل نکند. سیستم های تهویه، برودتی، برقی و مکانیکی هر کدام دنیایی از تخصص و دقت را طلب می کنند.

بررسی تخصصی وظایف کلیدی تاسیسات کارخانه

خب! بگذارید وظایف کلیدی را دسته بندی کنیم تا دید واضح تری پیدا کنیم. مسئولیت های بخش تاسیسات شامل موارد زیر است:
1. نصب و راه اندازی تجهیزات برقی و مکانیکی؛
2. نگهداری دوره ای و پیشگیرانه برای جلوگیری از خرابی؛
3. عیب یابی سریع و رفع ایرادات در کمترین زمان؛
4. هماهنگی با تیم های تولید برای اطمینان از عملکرد بدون وقفه؛
5. مدیریت مصرف انرژی و بهینه سازی آن برای کاهش هزینه ها؛
اینها فقط چند مورد از وظایف مهم تاسیسات است که اگر به آنها به چشم یک فرایند پویا نگاه شود، نتیجه شگفت انگیزی به بار می آورد.

تجربه ای از پروژه نصب تاسیسات در یک کارخانه در کرج

یادم می آید چند سال پیش در یک پروژه نصب تاسیسات کارخانه در کرج بودم که اتفاق جالبی افتاد. مسئول کارخانه می گفت: «فقط تاسیسات ما درست کار کند، تولید دو برابر می شود.» ما وقتی شروع کردیم متوجه شدیم که قسمت برق و تهویه نقش تعیین کننده ای دارد. سیستم های قدیمی بدون هماهنگی نصب شده بودند و باعث قطع مکرر برق و مشکلات تهویه می شدند. پس از بررسی دقیق و تعویض برخی تجهیزات و تنظیم مجدد سیستم ها، کارخانه ظرف یک ماه بازدهی خودش را 35 درصد افزایش داد! این تجربه شخصاً به من ثابت کرد که تاسیسات فقط بخش فنی نیست، بلکه قلب کارخانه است.

نگهداری پیشگیرانه، قلب تپنده تاسیسات کارخانه

اگر فکر می کنید تاسیسات یعنی فقط نصب و راه اندازی، سخت در اشتباهید. نگهداری پیشگیرانه کاری است که جان تاسیسات کارخانه را زنده نگه می دارد. قابل تصور است کارخانه ای با سیستم های پیشرفته که به علت عدم نگهداری اصولی، مجبور به توقف های مکرر شود؟ نگهداری منظم، بررسی و تست تجهیزات، اطمینان از سلامت قطعات مهم مثل پمپ ها، سیستم های تهویه، کابل ها و شیرآلات از جمله اقداماتی است که باید در برنامۀ تاسیسات باشد. یافته های مرکز مدیریت بحران صنعتی ایران نشان داده است که کارخانه هایی که بیش از 85 درصد از برنامه های نگهداری پیشگیرانه را اجرا کرده اند، 40 درصد کاهش هزینه های تعمیرات داشتند (مرکز مدیریت بحران صنعتی ایران، 1401).

تطبیق با استانداردهای ملی و بین المللی

یک نکته کلیدی که همواره در موفقیت پروژه های تاسیساتی نقش دارد، اجرای تاسیسات بر اساس استانداردهای معتبر است. در ایران، استاندارد ملی ISIRI و همچنین استانداردهای بین المللی مانند ISO و IEC برای تاسیسات صنعتی اهمیت زیادی دارد. وقتی تاسیسات کارخانه از ابتدا طبق این استانداردها اجرا شود، علاوه بر افزایش ایمنی و راندمان، عمر مفید تجهیزات نیز افزایش می یابد. این را هم می دانید که بی توجهی به استانداردها، به معنای ورود هزینه ها و مشکلات جدی در آینده است، نه؟

وظایف نیروی انسانی در بخش تاسیسات

تاسیسات پیچیده کارخانه ها بدون نیروی متخصص و ماهر، گیچی بیش نیست! مهندسان، تکنسین ها و کارشناسان تاسیسات کارخانه وظیفه دارند با دانش روز، مهارت عملی و تجربه، نظم و کارایی سیستم ها را تضمین کنند. این افراد علاوه بر نصب و تعمیر، باید با برنامه ریزی زمانی، گزارش گیری دقیق و آموزش های مستمر، کیفیت سیستم را حفظ کنند. نکته جالب اینجاست که تیم های تاسیسات خوب، مثل یک خانواده منظم و صمیمی عمل می کنند و این روحیه در کار نهایی خیلی تاثیر دارد.

آینده تاسیسات کارخانه؛ هوشمندسازی و انرژی های نو

حالا که این همه درباره وظایف کلیدی تاسیسات صحبت کردیم، بد نیست کمی هم نیم نگاهی به آینده داشته باشیم. دنیای تاسیسات امروز به سمت هوشمندسازی پیش می رود. سیستم های نوین مبتنی بر اینترنت اشیاء (IoT) و داده محور، توانسته اند باعث بهبود کیفیت خدمات و کاهش چشمگیر هزینه ها بشوند. انرژی های نو مثل خرید برق از منابع خورشیدی و بادی رزق مناسبی به این حوزه داده اند. در ایران هم کارخانجات بزرگی به سمت استفاده از این فناوری ها حرکت کرده اند و نتیجه آن فقط صرفه جویی مالی نیست، بلکه حفظ محیط زیست و پایداری تولید است.

نتیجه گیری؛ تاسیسات یعنی زندگی کارخانه

اگر بخواهم مثل یک دوست و همکار صمیمی حرف بزنم، باید بگویم که تاسیسات کارخانه خیلی بیشتر از آن چیزی است که در نگاه اول به نظر می رسد. این بخش ستون فقرات کارخانه است که بدون آن کل ساز و کار تولید فرو می ریزد. چه در زمان نصب، چه در نگهداری و تعمیر، و حتی آینده نگری برای هوشمندسازی، نقش تاسیسات بسیار حیاتی است. پس هر کسی که دنبال خدمات تاسیسات در کارخانه های ایران می گردد باید بداند که این کار، هنر و علم مدیریت منابع و انرژی با تجربه و تخصص است. باور کنید، هزینه ای که برای نصب و نگهداری درست می کنید، هزار برابر در بازدهی و پایداری کارخانه به شما باز می گردد. پس برای آینده بهتر، تاسیسات را جدی بگیرید و با متخصصان کاربلد همراه باشید.

سؤالات متداول (FAQs)

وظایف اصلی بخش تاسیسات کارخانه چیست؟

نصب، نگهداری پیشگیرانه، عیب یابی، هماهنگی با تولید و مدیریت انرژی از وظایف کلیدی تاسیسات هستند.

چرا نگهداری پیشگیرانه در تاسیسات کارخانه اهمیت دارد؟

این نوع نگهداری باعث کاهش هزینه های تعمیرات، افزایش عمر تجهیزات و جلوگیری از توقف های ناگهانی می شود.

آیا استانداردها در نصب تاسیسات مهم اند؟

بله. اجرای تاسیسات مطابق استانداردها باعث افزایش ایمنی، کیفیت و عمر مفید سیستم ها می شود.

نیروی انسانی بخش تاسیسات باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

تخصص، تجربه، دانش فنی بروز، نظم، توانایی کار تیمی و آمادگی برای حل مشکلات فوری از ویژگی های مهم است.

آینده تاسیسات کارخانه ها به کدام سمت می رود؟

هوشمندسازی سیستم ها و استفاده از انرژی های نو مثل خورشیدی و بادی روند اصلی آینده تاسیسات کارخانه ها است.

خلاصه مقاله در یک نگاه

نوشته شده توسط: کارشناس تاسیسات | بیش از 42 سال تجربه در صنعت ساختمان و تاسیسات ایران

https://radiatorpanel.ir