به گزارش آی آر آر اس اس، در یکی از نشستهای تخصصی مرتبط با توسعه سکوی ملی هوش مصنوعی، دکتر حمیدرضا ربیعی، استاد دانشگاه صنعتی شریف و مجری این طرح ملی، به توضیح روند اجرای پروژه، سوابق علمی و صنعتی تیم اجرا و سازوکار تعامل با دانشگاهها و صنعت پرداخت.
وی با اشاره به ظرفیتهای گسترده همکاری با دانشگاهها گفت: شرکتها حمایت کردهاند و امیدواریم این حمایتها افزایش یابد. در هر دانشگاه ممکن است پروژههای متعددی با حمایتهای مختلف اجرا شود. ما نیز در این طرح ملی سکوی هوش مصنوعی در خدمت شما هستیم و گروههای متعددی نیز همکاری خود را آغاز کردهاند که برخی از آنها پلتفرمهای کاربردی توسعه میدهند.
ربیعی درباره ناآشنایی برخی مخاطبان با ارتباط صنعت و دانشگاه افزود: متأسفانه بسیاری در فضای مجازی و حتی محیط دانشگاهی هنوز صنعت و نقش دانشگاه را بهطور دقیق نمیشناسند، بنابراین هدف ما معرفی تیم و سوابق آن است.
وی درباره سوابق علمی و صنعتی خود بیان کرد: من استاد معین بودهام و امسال جایزه ملی علامه طباطبایی دریافت کردم. همچنین به عنوان مهندس برجسته فرهنگستان علوم در سال ۱۴۰۳، نمونه کشوری سال ۱۴۰۰، دانشمند برتر ۱۴۰۳، فناور برتر ۱۳۹۷ و پژوهشگر برتر دانشکده مهندسی کامپیوتر انتخاب شدهام. عضو وابسته فرهنگستان علوم و فعال در گروه هوش مصنوعی هستم. همکاریهایی با وزارتخانهها و سازمانهای بینالمللی دارم، از جمله مشاور هوش مصنوعی سازمان بهداشت جهانی، عضو فدراسیون بینالمللی و سابقه استادی دانشگاه لندن دارم.
ربیعی افزود: در دانشگاه شریف چندین مرکز پیشرو تحقیقاتی و عملیاتی راهاندازی کردهایم و تیم ما بیش از ۱۲۵ پروژه در ارتباط با صنعت داشته که ۶ پروژه ملی و ۴ پروژه بینالمللی بودهاند. بیش از ۲۰ فناوری توسعه دادهایم که بسیاری به شرکتهای موفق با ارزش هزار میلیارد تومان تبدیل شدهاند.
وی به تجربههای صنعتی اشاره کرد و گفت: قبل از بازگشت به ایران سه سال در شرکت اینتل فعالیت داشتم و در دهه ۷۰ شمسی پروژه «وکتور» با تیم ۴۰۰ نفره در زمینه هوشمندسازی خانه و محل کار اجرا کردیم که بسیار موفق بود و فناوریهای طراحی شده در آن زمان در گوشیهای همراه امروزی کاربرد دارد.
ربیعی با ارائه آمار پژوهشی گفت: دانشکده مهندسی کامپیوتر شریف در سه نظام معتبر بینالمللی Scopus، Web of Science و Google Scholar جایگاه نخست را داراست.
مجری طرح سکوی ملی هوش مصنوعی درباره تاریخچه و برنامه اجرایی گفت: طرح از مهرماه ۱۴۰۳ با همکاری معاونت علمی، دانشگاه شریف و پژوهشکده علوم و فناوریهای شناختی آغاز شده و طبق برنامه نسخه اولیه در اسفند ۱۴۰۰ ارائه شد. همچنین در بهمن ۱۴۰۰ یک GPU توسط HPC دانشگاه راهاندازی شده است.
وی تأکید کرد زیرساختهای لازم برای سرویسهای باکیفیت در حال انجام است و فاز آزمایشی از تیرماه ۱۴۰۴ آغاز میشود و علاقهمندان میتوانند پیش از آن مشارکت کنند.
طبق برنامه فاز رسمیتر از شهریور ۱۴۰۴ آغاز و اسفند ۱۴۰۴ پروژه تثبیت خواهد شد. وی از توجه نکردن به شایعات فضای مجازی خواستگار شد.
ربیعی درباره واگذاری پروژه به دانشگاه شریف گفت: این تصمیم از سوی دانشگاه گرفته شده است؛ پژوهشکده دانشگاه با سابقه ۲۴ ساله مجری این طرح است.
پلتفرمسازی؛ حلقه مفقوده توسعه فناوری کشور
ربیعی با اشاره به شکلگیری شرکتهای دانشبنیان گفت: بیش از ۶۰۰ شرکت فناوری از دانشگاهها آغاز شدهاند. تیم ما نمونهای از این حرکت بود؛ باوجود اینکه سابقاً دانشگاهها نقششان عمدتاً آموزش و مقالات بود ولی دانشگاههای معتبر جهانی نقش اجتماعی و فناورانه هم دارند.
وی افزود چرخه اجرای ما شامل آموزش تا تأثیرگذاری اجتماعی است و بر این باور نیستیم همه اعضای تیم فناور باید عضو هیئت علمی باشند، چرا که فقط درصد کمی از هیئت علمی وارد فعالیتهای فناورانه موثر میشوند.
ربیعی درباره مراجعه صنعتیها به دانشگاه گفت: مشکل این است که اغلب به بخش درستی از دانشگاه مراجعه نمیکنند؛ دانشگاهها بخشهایی دارند که پاسخگوی مسائل فناورانه هستند.
وی با اشاره به فعالیتهای تیم خود در توسعه محصول و تجاریسازی گفت: ما در زنجیره کامل ارزش از ایده تا بازار فعالیت کردهایم و با همکاریهای بینالمللی با اروپا، استرالیا، سنگاپور و یونسکو، ۱۲۵ پروژه طی ۲۰ سال اجرا کردهایم که ۶ پروژه ملی بودهاند. بسیاری از MVPهای فعلی بر پایه سالها تلاش گذشته است.
ربیعی بر نیاز کشور به زیرساختهای نوین مانند GPU فارم و سکوی محاسباتی تأکید کرد و گفت تیمش سالها تجربه و انگیزه دارد.
وی با انتقاد از نگرش مصرفگرایانه برخی گفت: گرایش به موفقیت بدون تلاش باید اصلاح شود. پلتفرمسازی ضروری است و نمیتوان با نگاه سنتی به آن پرداخت. باید فلسفه و اقتصاد پلتفرمها را بشناسیم و دانشگاهها نقش تسهیلگر را داشته و مالکیت را به بخش خصوصی واگذار کنند.
وی درباره اعتبارات گفت: کل بودجه طرح از اول آبان ۱۴۰۳ تا پایان اسفند حدود ۳۰ میلیارد تومان است.
ربیعی با مرور روند جهانی فناوری گفت: رشد اقتصادهای دیجیتال همراه با رشد پلتفرمها بوده و کشورهایی بدون پلتفرم مصرفکننده خواهند بود. پلتفرمسازی نه انتخاب بلکه ضرورت است.
وی تأکید کرد که شرکتهای غیرپلتفرمی بهرهوری کمتری دارند و تفاوت واضحی میان شرکتهای پلتفرمی و غیرپلتفرمی به چشم میخورد. اقتصاد آینده مبتنی بر پلتفرم است و راهی جز این وجود ندارد.
این استاد دانشگاه صنعتی شریف افزود: باید نسبت به آینده فناوری نگاه استراتژیک داشته باشیم و نمیتوان صرفاً روی یک فناوری خاص سرمایهگذاری کرد و انتظار ماندگاری داشت. تحول بهویژه در هوش مصنوعی از مدلهای نمادین دهه ۹۰ میلادی تا یادگیری عمیق و استدلالهای ذهنی پیش رفته است.
مجری طرح سکوی ملی هوش مصنوعی گفت: دنیا با داده، توان محاسباتی و نیروی انسانی، سرویسهای نوینی عرضه کرده است. هرچند برخی زیرساختها در ایران کمتر است، اما توان نظری حوزه هوش مصنوعی عالی و در بین ۱۰ تا ۱۲ کشور برتریم. تیم نخبگان جوانی داریم که با فرصت به موفقیت خواهند رسید.
وی خاطرنشان کرد مدلهای زبانی بزرگ به سمت مدلهای کوچکتر با عملکرد بالاتر در حرکت هستند و تیم وی نیز در این حوزه فعالیت و نتایج اولیه خوبی کسب کرده است.
ربیعی درباره تحولات نرمافزاری گفت: پیشتر ورودی داده میگرفتیم و خروجی برنامه بود، اکنون مفاهیم نرمافزار در حال تغییر است و پرسش اصلی این است که گام بعدی چیست.
وی با تأکید بر همکاری انسان و ماشین گفت: در برخی وظایف، ماشین بر انسان برتری دارد ولی هیچگاه جایگزین انسان نمیشود؛ عملکرد مشترک بهترین نتیجه را دارد. مسئله هوش مصنوعی عمومی (AGI) از موضوعات مطرح است که برخی مسیر آن را توسعه ایجنتها میدانند.
ربیعی گفت: در توسعه هوش مصنوعی دو بعد یادگیری و استدلال داریم. در حالی که دنیا روی یادگیری متمرکز است، ما معتقدیم باید مدلهای سمبولیک دهه ۱۹۵۰ را در کنار یادگیری تلفیق کنیم تا به AGI برسیم. گروه تحقیقاتی در این زمینه شکل دادهایم و به محض دستیابی به نتایج مطلوب، آنها را اجرا خواهیم کرد.
irrss.ir