خودروهای قدیمی چالش جدی ارتقای کیفیت در صنعت خودرو انجمن مدیریت کیفیت ایران

بر اساس داده های آژانس اتواستات روسیه، تا تاریخ 1 ژوئیه 2022، در مجموع 10 هزار و 400 خودروی وارداتی از ایران در روسیه موجود است. با این حال این رقم در مقایسه با بازار ماهانه 100 هزار خودرویی روسیه رقم ناچیزی است. بیشتر خودروی وارداتی روسیه از ایران خودرو ملی ایران یا همان سمند است که در فاصله سال های 2006 تا 2008 وارد روسیه شده اند. اخیرا ایران خودرو تصمیم گرفته تولید آن را متوقف کند زیرا بیش از دو دهه است که در خط تولید بوده است.

• نرم افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی در ماشین های خودکار قابلیت تشخیص حضور راننده در خودرو را دارد و می تواند صندلی، آینه ها و حتی دما را با ورود سرنشین به ماشین تنظیم کند.
• اکنون که مدل های جدید ایرانی در آستانه عرضه به بازار روسیه هستند، مشارکت با “اوتو واز” در افق دیده می شود تا هر دو شرکت خودروسازی ایرانی و روسیه تولیدات داخلی را همچنان در جاده ها نگه دارد.
• در بررسی جایگاه اقتصادی کشورهای جهان، صنعت خودروسازی به دلیل ارزش و جایگاه ویژه آن در شبکه تولید صنعتی و خدمات پس از فروش، یکی از شاخص های توسعه یافتگی محسوب می شود.
• در این میان، فقط در حد 10 یا 15 میلیون تومان بابت اجاره یک کارت ملی، به صاحب کارت ملی پرداخت می کنند.
• در سال ۱۳۴۱ ایران ناسیونال (ایران خودرو) تأسیس و در سال ۱۳۴۵ اولین خودروی همه گیر تولید داخل یعنی پیکان تولید شد.[۳] در سال ۴۷ بیش از ۱۲ هزار دستگاه پیکان در ایران ساخته شد در حالی که تیراژ تولید بقیه خودروهای ذکر شده حداکثر از ۲۰۰۰ دستگاه تجاوز نمی کرد.

در بخش اول این پژوهش، تلاش شده است که پس از آشنایی با فضای صنعت قطعه سازی و صنعت خودرو چالش های اصلی جهت ورود به این صنعت ارائه شود تا دید جامعی از وضعیت صنعت خودروسازی کشور و امکان های ورود به این عرصه ایجاد شود. در بخش دوم گزینه هایی به عنوان پیشنهاد برای ورود به صنعت قطعه سازی خودرو مطرح شده است. از سال ۲۰۲۲، خودروسازان سرشناس جهان همچون فورد، مرسدس، جنرال موتورز در حال تولید ده ها خودروی برقی و الکترونیکی هستند که شرکت های تسلا و آپ استارز «upstarts» را به چالش بکشند. با وجود این تحولات خودروهایی جدید با قیمت بالاتری به بازار عرضه خواهند شد که هر کسی توانایی خرید آن را ندارد که این خود باعث پیشرفت صنعت اجاره خودرو خواهد شد. فرد به راحتی با هزینه ی کمتر می تواند خودروی مدل سال را برای مدت زمان مشخص کرایه کنید و هیجان رانندگی با ماشین آخرین مدل را تجربه کنید. انتظار می رود با ورود به سال ۲۰۲۳ صنعت خودرو با تحولات عظیمی رو به رو شود که بی تردید این تغییرات مختص کشورهای پیشرفته نخواهد بود، حتی صنعت خودروسازی ایران نیز به میزان گنجایش کشور شاهد دگرگونی بسیاری خواهد بود.

چشم انداز زنجیره تامین صنعت خودرو با تکیه بر لجستیک

زیان خالص این صنعت نیز در سال 1401 جهش چشمگیری داشت؛ به طوری که زیان خالص صنعت خودروسازی با رشد 137 درصدی از 15 هزار و 473 میلیارد تومان در سال 1400 به 36 هزار و 658 میلیارد تومان در سال 1401 رسید. همان طور که در نمودار مشخص است، افزایش سود صنعت خودروسازی و ساخت قطعات از سال 1395 متوقف شده و این صنعت از سال 1396 به این سو به زیان نشسته است. در این راستا پلکان تعرفه واردات قطعات خودرو برمبنای “ارزش افزوده داخلی” به نحوی اصلاح شود که فاصله پله های تعرفه ای با افزایش عمق داخلی سازی (با اولویت پلتفرم و قطعات راهبردی مثل قوای محرکه، انتقال قدرت و ماژول های الکترونیکی…)، افزایش یابد. وزارت صمت می تواند در کوتاه¬ترین زمان ممکن آیین نامه نحوه اندازه گیری “ارزش افزوده داخلی” خودرو ها را تدوین و به تصویب هیئت وزیران برساند و براساس این آیین نامه، موظف باشد میزان عمق داخلی سازی و فهرست قطعات داخلی استفاده شده در هر نوع (مدل) خودرو را سالیانه منتشر نماید. شایان ذکر است که یکی از مواردی که نهاد تنظیم¬گر باید نسبت بدان اقدام نماید، این زمینه است.

اتصال بی سیم در خودروها

شرکت اپل در این زمینه پیشتاز بود و در سال ۲۰۱۴، کارپلی را عرضه کرد و سال بعد نیز گوگل با اندروید اتو وارد میدان شد. به لطف وجود این سامانه ها، راننده می تواند از گوشی خود برای تماس گرفتن یا پاسخ به تماس تلفنی در خودرو استفاده کند، به موسیقی آنلاین گوش دهد یا از یک نقشه آنلاین برای مسیریابی بهره گیری کند. البته همه این کارها بر روی گوشی کاربر روی می دهد و صرفاً صدا و تصویر آن از طریق بلندگوها و صفحه نمایشگر موجود داخل خودرو پخش می شود. به همین دلیل، مدتی است شرکت های بزرگ فناوری دنیا به دنبال سازوکاری جدی تر هستند و می خواهند نرم افزاری با امکانات و قابلیت های بیشتر برای خودروها بسازند.

جهان خودرو؛ رویارویی بنز و ب ام و در نمایشگاه مونیخ

در حالت عادی قطعه ساز بر اساس خواسته خودروساز نسبت به تولید قطعه اقدام می کند و با تولید خودروهای جدید، خواسته خودروسازان از قطعه سازان نیز بیشتر می شود. همانطور که  ورود پژو باعث رشد شد و رنو این رشد را تکمیل کرد؛ با ورود سایر خودروسازان نیز خواسته بین المللی از صنعت قطعه افزایش می یابد. تجربه چند سال اخیر نشان می دهد عدم هماهنگی سیاست ها و تاخیر در تصمیم گیری از جمله مهمترین دلایل آشفتگی در بازار خودرو بوده است. خطاهای موجود در شیوه قیمت گذاری باعث زیان تولیدکنندگان و کاهش میزان تولید خودرو به موازات تقویت هرچه بیشتر انگیزه های سودجویانه و توان اقتصادی واسطه ها و در نهایت افت کیفیت خودروهای تولیدی و به تبع آن کاهش رقابت پذیری محصولات این صنعت بوده است.